O PRVOJ GENERACIJI JAKŠIĆA NA TLU JUŽNE UGARSKE – STEFANU I DMITRU U DELU RERUM UNGARICARUM DEKADES

Primary tabs

Choose the citation style.
Search for this publication on Google Scholar
Božanić, S. (2016). O PRVOJ GENERACIJI JAKŠIĆA NA TLU JUŽNE UGARSKE – STEFANU I DMITRU U DELU RERUM UNGARICARUM DEKADES, 41(2), 119-132. Retrieved from http://godisnjak.ff.uns.ac.rs/index.php/gff/article/view/1874
Details
Title

O PRVOJ GENERACIJI JAKŠIĆA NA TLU JUŽNE UGARSKE – STEFANU I DMITRU U DELU RERUM UNGARICARUM DEKADES

Subtitle
Author

Snežana, Božanić

Journal

Годишњак Филозофског факултета у Новом Саду

Volume
Issue

2

Start page

119

End page

132

ISSN

2334-7236

ISBN
DOI
URL

http://godisnjak.ff.uns.ac.rs/index.php/gff/article/view/1874

Date

2016-2020/02/11/15:13:44

Abstract

Сажетак U radu se prati život prve generacije Jakšića na tlu južne Ugarske, Stefana i Dmitra, kroz analizu spisa italijanskog humaniste Antonija Bonfinija, Rerum Ungaricarum Decades. Fokusirali smo se na prvih osam knjiga četvrte dekade narečenog dela. Podaci o braći Jakšić su direktni, indirektni, a postoje i brojna zbivanja u kojima su uzeli učešće, a da o njima nema pomena kod pisca iz Askolija. Nemoguće je pisati o osvajanju Nađmihalja (1474) i angažovanju Dmitra Jakšića u tom događaju, a da se ne oslanja na Bonfinijevo kazivanje, koje je i poslužilo kao osnovni izvor svim potonjim istraživačima. Dmitar se eksplicitno pominje kao zapovednik barjaktara u ratu Matije Korvina protiv Poljaka (1474). Braća su učestvovala u bici kod Požežene (1476). Jakšići su dali značajan doprinos u borbama ugarskog kralja protiv Fridriha III, na tlu Austrije (1477). Iako detaljno opisuje ustanak Benedikta Vereša iz Farnaša u Transilvaniji, nemamo direkte podatke kod Bonfinija o Jakšićima. Međutim, na osnovu drugih izvora znamo da su bili prisutni i da je ubrzo nakon ove vojne akcije došlo do proširenja nađlačkog vlastelinstva. Po okončanju rata sa Česima (1468-1471), Matija Korvin je »po zasluzi darivao i uzvisio nemali broj saradnika«, među njima i Jakšiće. Vojno angažovanje predstavnika prve generacije Jakšića na tlu južne Ugarske je bilo znatno obimnije u odnosu na Bonfinijevo kazivanje. Susreću se u događajima vezanim za odbranu ugarske granice (1470-1471), značajan doprinos dali su prilikom opsade i osvajanju Šapca (1475-1476), ratu protiv Ali-bega u Banatu (1476), bitkama na Hlebnom polju (1477) i Uni (1483), pohodu na Srbiju 1481. godine. Smrt Dmitra Jakšića (1486) dovela je do značajnog zaoštravnja odnosa između Ugarske i Osmanlija, ali italijanski pisac o tom događaju ne svedoči.

Keywords

kralj Matija Korvin, Antonije Bonfini, Stefan i Dmitar Jakšić