Geophysical and archaeological research at Gamzigrad

Report of the 2004-2007 campaigns

Gerda, V, Bülow, Thomas, Schüler

Starinar

57

231

249

http://www.doiserbia.nb.rs/Article.aspx?ID=0350-02410757231B

2007-2020/03/03/17:50:22

Prva faza srpsko-nemačkih istraživanja na Romulijani sastojala se od četiri kampanje geofizičkih ispitivanja i arheoloških iskopavanja od 2004 do 2007. god. Tokom ovih istraživanja rekognosciran je prostor od oko 20 ha severno zapadno i južno od utvrđene palate. Geomagnetskim merenjima konstatovano je više građevina i objekata, od kojih su neke dalje ispitane metodom geoelektričnog rezistiviteta. Pet objekata je sondažno istraženo radi bližeg određenja. 1. Sa spoljne strane jugozapadne ugaone kule utvrđenja konstatovana je linearna anomalija, koja se pruža duž južnog bedema palate. U tri sonde otkriven je rov, dubine 1, 7-1, 8 m, koji je bio direktno povezan sa bedemom palate. 2. 55 m jugoistočno od jugozapadne ugaone kule utvrđenja palate istražen je objekat kvadratne osnove, dimenzija 4 × 4 m. Utvrđeno je da su otkriveni ostaci grobnice, koja je sadržala ostatke kremiranog pokojnika, vojnog zapovednika visokog ranga sa ritualno oštećenom vojnom opremom, zlatnom krstobraznom fibulom i nekoliko bronzanih novčića. 3. Oko 20 m jugoistočno od istražene grobnice prospekcijom su konstatovane konture male građevine od nekoliko prostorija, iste orijentacije kao gore navedeni objekat. Ovo je ukazivalo na funkcionalnu povezanost ove dve građevine. Iskopavanjima ove građevine otkriveno je nekoliko grobova. S obzirom na stratigrafiju, neki od njih su očigledno stariji, dok su drugi mlađi od istraženog objekta. Ispitivanja na prostoru van jugozapadnog ugla utvrđenja ukazuju na postojanje nekropole koja je povezana sa utvrđenim kompleksom. Dalje, stratigrafski podaci dobijeni sondažnim iskopavanjima ukazuju na najmanje tri faze sahranjivanja. Druga faza je predstavljena grobnicom vojnog velikodostojnika. Čini se da je objekat jugoistočno od grobnice direktno povezan i istovremen sa njom. Povezivanje pomenutih faza nekropole sa hronološkim razvojem palate biće moguće posle naučne obrade i evaluacije grobnih priloga i novca iz grobova. 4. Do sada, sondažno su istražene samo dve od anomalija, snimljenih geofizičkom prospekcijom, koje ukazuju na gusto naseljavanje severno od utvrđene palate. To je kružna građevina, neuobičajene forme i dimenzija i dugačka, linearna konstrukcija, koja je ispraćena u dužini od preko 200 m. Druga konstrukcija bi mogla biti rimski akvedukt ili kanal, dok je prva identifikovana sondažnim istraživanjima kao podijum - baza kružne osnove okružena stubovima ili zidanim stupcima. Kao takva, ona bi mogla predstavljati ostatke carskog spomenika posvećenog nekoj od rimskih vojnih pobeda.