Motyw „Kuszenia na pustyni“ w SŁowianskiej literaturze Hagiograficznej

Pawel, Dziadul

Prilozi za knjizevnost, jezik, istoriju i folklor

1-4

31

38

http://www.doiserbia.nb.rs/Article.aspx?id=0350-66730804031D

2008-2020/02/11/14:29:36

Jednym z najistotniejszych, wykazujacych duza zywotnosć i silę oddzialywania, motywow pismiennictwa hagiograficznego byl motyw 'kuszenia na pustyni', ktory bezposrednio nawiazywal do archetypowego, ewangelicznego obrazu kuszenia Chrystusa. Oryginalne obrazy walki duchowej pozostawili pierwsi Ojcowie Pustyni. Najbardziej rozbudowany schemat walki anachorety z szatanem i demonami nakreslil Atanazjusz Aleksandryjski w Zywocie Antoniego Wielkiego. Walka duchowa ascety stawala sie niezbednym elementem argumentacji hagiograficznej, ktorej glownym zadaniem bylo udowodnienie swietosci glownego bohatera zywota. Schemat duchowych zmagan ascetow poprzez hagiografie wczesnochrzescijanska i bizantynska trafil do slowianskich żywotow. Artykul prezentuje adaptacje motywu 'kuszenia' na wybranych przykladach: Zywota Petara z Koriszy, najstarszego Zywota Iwana Rylskiego Zywota Teodozjusza Pieczerskiego, opowiesci Pateryku Kijowsko-Pieczerskiego czy hagiograficznych fragmentow Powiesci minionych lat. Sama postac szatana w literaturze hagiograficznej pelnila istotna funkcje artystyczna i teologiczna, wystepujac jakoswoisty 'antybohater' kontrastujacy z postacia swietego. Asceta w drodze zmagan z wlasnym ciałem i z upersonifikowanymi myslami mial przede wszystkim stac sie idealem zycia monastycznego, miedzy innymi poprzez nasladowanie Chrystusa i wczesnochrześcijańskich mistrzow zycia duchowego.

duhovna borba, eremitizam, lik sotone, pustinjačka žitija, srednjovekovna slovenska književnost