Zbornik za jezike i književnost Filozofskog fakulteta u Novom Sadu
Primary tabs
The Journal for Languages and Literatures of The Faculty of Philosophy in Novi Sad publishes papers in the field of language and literature, except teaching methodology.
DOI: https://doi.org/10.19090/zjik.2019.9
Pages
-
- KNJIŽEVNI VERIZAM U ITALIJANSKOJ JEDNOČINKI KAVALERIJA RUSTIKANA
- U ovom radu prikazaćemo značajan uticaj književnog dela „Kavalerija Rustikana“ italijanskog predstavnika verizma Đovanija Verge iz druge polovine XIX veka na nastanak libreta istoimene opere Pjetra Maskanjija nekoliko godina kasnije. Kako bismo shvatili razloge izuzetne popularnosti ove opere, čiji uspeh ne jenjava ni u današnje vreme, analizirali smo književni izvor iz kojeg je potekla, motive nastanka opere, te razlike i sličnosti Maskanjijevog libreta i Vergine novele. Nakon predstavljanja pojave verizma i uticaja ovog pravca na razvoj književnosti i opere XIX veka u Italiji, osvrnućemo se na uticaj kritičara opere tog doba koji su bili povod za živu diskusiju i česte polemike u književnim i lirskim krugovima uprkos nesumnjivo pozitivnom odjeku ondašnje operske publike. Kontrastivnom analizom tekstualnih struktura ključnih delova novele i libreta istaći ćemo sličnosti i razlike između ova dva umetnička dela. Cilj ovog rada je da ukaže na značaj i uticaj verističkih elemenata Maskanjijeve jednočinke, kao i na način na koji ih je on približio publici do te mere da je ona obezbedila dugotrajni uspeh Vergijeve novele.
-
- KOMPARATIVNI GLAGOLI U SRPSKOM JEZIKU U POREĐENJU SA ENGLESKIM I RUSKIM
- U radu se daju osnovne tvorbene i semantičke karakteristike tzv. komparativnih glagola u srpskom jeziku i njihovi prevodni ekvivalenti u engleskom i ruskom. Srpski i ruski jezik značenja datih glagola izražavaju na leksičkom i sintaksičkom nivou, dok se u engleskom ona realizuju pretežno na nivou fraze ili rečenice, što pokazuju primeri: prestariti → to become too old; poskakivati → to jump over and over again/slightly. Osnovu rada čine glagoli prikupljeni iz romana napisanih na srpskom jeziku i prevedenih na engleski i ruski, a cilj rada je ukazivanje na razlike u tvorbi i semantici datih glagola u poređenim jezicima.
-
- KONTRASTIVNA ANALIZA BIBLIJSKIH FRAZEOLOGIZAMA U ENGLESKOM, NEMAČKOM I SRPSKOM JEZIKU
- Predmet istraživanja ovog rada je uporedna analiza biblijskih frazeologizama na engleskom, nemačkom i srpskom jeziku. Metodom kontrastivne analize i postupkom doslovnog prevođenja odrediće se stepen ekvivalentnosti između frazeologizama na engleskom, nemačkom i srpskom jeziku na morfosintaksičkom, leksičkom, semantičkom i pragmatičkom nivou, pri čemu je engleski polazni, a nemački i srpski ciljni jezici. Takođe, utvrđivaće se i podudarnost frazeologizama između nemačkog i srpskog jezika. Rezultati analize trebalo bi da pokažu viši stepen podudarnosti između dva germanska jezika kao i veću podudarnost između srpskog i nemačkog u odnosu na srpski i engleski s obzirom na direktan uticaj prevoda Biblije na nemačkom jeziku na Vukov Novi zavjet.
-
- KONTRASTIVNA ANALIZA MORFOLOŠKE I SEMANTIČKE STRUKTURE IMENIČKIH SLOŽENICA U NEMAČKOM I SRPSKOM JEZIKU
- Predmet rada predstavlja kontrastivna analiza imeničkih složenica u nemačkom i srpskom jeziku. Cilj je da se prikažu i uporede morfološka i semantička svojstva imeničkih složenica, sa posebnim osvrtom na složeno-nesufiksalnu i složeno-sufiksalnu tvorbu. Pored klasifikacije ovih tvorenica, nastojimo da opišemo sličnosti, ali i sistemske razlike između tvorbenih obrazaca i sredstava. Pristup poređenju prvenstveno je sinhronog karaktera i zasniva se na korpusnoj analizi ekscerpirane građe. Kao metodološki okvir uzeta je bilateralna metoda sistemsko-funkcionalnog poređenja odnosno metoda kontrastivne analize.
-
- KONZEPTUELLE ANALYSE DEUTSCHER UND SERBISCHER SOMATISMEN IM SEMANTISCHEN FELD ANGST
- Rad pripada oblasti kognitivne semantike, odnosno kognitivne frazeologije.U radu se metodom konceptualne analize analiziraju nemački i srpski somatizmi u semantičkompolju strah. Ciljevi istraživanja su semantička analiza somatizama iz domena straha u nemačkomi srpskom jeziku i postulisanje konceptualnih metafora koje doprinose konstituisanju konceptastraha. Metafora u kognitivnolingvističkom pristupu je osnovno sredstvo za razumevanja sveta okonas. U ovom radu polazi se od osnovne Lakofove i Džonsonove ideje: u jeziku postoje metaforičkiizrazi koji se mogu svesti na neki uopšteni zajednički izvorni domen.
-
- KOSMIČKI HOROR, GOTSKO TELO I TEKST
- „Senka nad Insmutom“, priča u kojoj atmosfera sudbonosne strave funkcioniše kao motor koji goni čitaoce dalje, jedna je od Lavkraftovih najznačajnijih priča o degeneraciji, pošto se užasne stvari dešavaju stanovnicima Insmuta, kao i naratoru, sve u saglasnosti sa teorijom o gotskom telu, najvećim delom zasnovanoj na delima Mihaila Bahtina i Julije Kristeve. Gradić Insmut, koji je istorijski zasnovan, trošan i u ruševinama i po Frojdu protivprirodan, predstavlja savršeno mesto za monstruozne pojave koje se u njemu dešavaju, pa tako stvara sumornu i zlokobnu viziju sveta u kome je nevažnost i suvišnost ljudskih bića u skladu sa Lavkraftovim konceptom i filozofijom kosmičkog horora.
-
- LA FUGA DALLA STORIA
- Lo scopo di questo lavoro è l’analisi della poesia di Osvaldo Ramous, un artista fiumano che ha conosciuto tutte le fasi dello sviluppo del capoluogo quarnerino nel secolo scorso. Nato nella Fiume italiana, Ramous si ritrovò a vivere nella Rijeka jugoslava a partire dal 1945, quando la città passò sotto il controllo di Tito. Ramous si è sempre battuto per l’affermazione dei diritti della Comunità italiana dell’Istria e del Quarnero, ma nella sua poesia emerge il desiderio di fuggire dalla Storia. Il poeta fiumano vorrebbe trovare nella musicalità dei versi un riparo dalle tragedie che hanno scosso il Novecento, ma i tempi nuovi sembrano non lasciare più spazio a illusioni di sorta: la poesia non può più essere la parola innamorata avulsa dal contesto esterno, e proprio per questo la Storia sembra infilarsi sottilmente nelle poesie di Ramous sotto forma di improvvisi cambiamenti di ritmo e immagini che risvegliano il poeta stesso e il lettore dall’idillio della musicalità del verso. Tutte spie nevrotiche che segnalano traumi troppo forti per essere superati e diluiti nella creazione artistica.
-
- LEKSIČKO POLJE GLAGOLA JEDENJA U ENGLESKOM I SRPSKOM
- Rad predstavlja kontrastivno proučavanje sa ciljem da se analiziraju glagoli koji spadaju u leksičko polje jedenja u engleskom, te njihovo upoređivanje sa odgovarajućim poljem u srpskom. Glagoli se analiziraju na semantičkom nivou, njihova značenja se dekomponuju u semantičke komponente da bi se utvrdilo koje se od tih značenjskih komponenti preklapaju i razlikuju unutar leksičkog polja jedenja u engleskom i srpskom. Analiza je pokazala da engleski i srpski pokazuju slično konceptualizovanje jedenja, ali da postoje određene razlike u njihovim leksikalizacijama. Analiza je takođe pokazala da definicije glagola povezane sa jedenjem u dvojezičkom englesko-srpskom i jednojezičkom srpsko-srpskom rečniku treba detaljnije specifikovati.
-
- MAY/MIGHT I NJIHOVI SRPSKI EKVIVALENTI – NOVE TENDENCIJE U UPOTREBI
- S obzirom na rezultate novijih lingvističkih proučavanja, evidentno je da modalni glagoli u engleskom jeziku prolaze kroz promene koje se tiču njihove učestalosti, ali i značenjskih polja koja pojedinačno obuhvataju. Stoga je načinjen pokušaj da se modalni glagoli may/might prouče u epistemičkom i deontičkom značenju, te da se ustanove njihovi ekvivalenti u srpskom jeziku i eventualne nove tendencije u upotrebi. Sprovedena je kontrastivna analiza korpusa od 113 rečenica na engleskom jeziku i njihovih prevoda na srpski. Osim što se ustano- vljava frekvencija upotrebe i vrsta modalnog značenja koja se iskazuje modalima may i might, analizira se i struktura u kojoj su upotrebljeni tj. broj negiranih modala, te broj modala upotre- bljenih u kombinaciji sa perfekatskim, odnosno progresivnim infinitivom. Na kraju se pažnja obraća na način prevođenja ovih modalnih glagola. Izdvajaju se atipični primeri i komentariše opravdanost takvog izbora prevodnih sredstava. Osim kvalitativnog proučavanja modala may/ might u datim kontekstima i njihovih leksičko-gramatičkih ekvivalenata u srpskom jeziku, spro- vedena je i kvantitativna analiza korpusa. Dobijeni podaci su sumirani i tabelarno prikazani.
-
- MEANINGS OF WHITE AND BLACK IN ENGLISH AND SERBIAN IDIOMS
- U radu se razmatra semantička priroda dve kategorije osnovnih boja, white i black u engleskom jeziku i beo i crn u srpskom jeziku. Kontrastivna analiza dva para prideva zasnovana je na korpusu sačinjenom od 35 engleskih i srpskih fraznih i rečeničnih idioma, kao, na primer, Two blacks do not make a white na engleskom i Od dva zla ne može ispasti dobro na srpskom. Glavni cilj istraživanja su stilski i semantički aspekti ove dve kategorije osnovnih boja, bele i crne, u engleskim i srpskim idiomima. Konkretniji ciljevi tiču se značenja ova dva para boja prilikom opisivanja ljudskih osobina, kako psihičkih tako i fizičkih, kao i utvrđivanja njihove istosti, odnosno sličnosti u dva suprotstavljena jezika. Rezultati analize jasno pokazuju da postoji visok stepen podudarnosti između ova dva suprotstavljena jezika po pitanju značenja izraženih dvema kategorijama osnovnih boja, white i black u engleskom i beo i crn u srpskom jeziku, u idiomima koji su deo repertoara koji se prirodno koristi u oba jezika.
-
- METAPHOR OF FLIGHT IN TONI MORRISON'S NOVEL „SONG OF SOLOMON“
- Članak se bavi analizom metafore leta u romanu Toni Morison Song of Solomon. Autorka koristi legendu o afričkim robovima koji su mogli da lete kako bi naglasila dualnost metafore leta i njenu subverzivnu ulogu koja omogućava različite interpretacije. Kompleksnost metafore leta u romanu Toni Morison zahteva upotrebu nekoliko književno-teorijskih okvira tako da će se u članku koristiti okvir magijskog realizma, praksa marginalizacije i označavanja pripadnika manjinskih grupa kao Drugog onako kako se tom temom bavio Edvard Said u svom delu Orijentalizam i Jungov koncept arhetipa i putovanja mitskog heroja. Fokus članka je posebno na korišćenju magijskog realizma i spajanju master narativa zapadne civilizacije sa legendama koje potiču iz afroameričke zajednice kako bi se preispitao process konstrukcije istorije i zajednice. Morison u prvi plan stavlja univerzalnost leta kao jednog od ljudskih impulsa koji može da se nađe i u zapadnoj, afričkoj i afroameričkoj kulturi čime pruža validnost svojim likovima i njihovoj sposobnosti da lete.